اهميت خـــــــــــواب
اهميت خواب در انسان بر کسي پوشيده نيست. مخصوصاً شما داوطلبان آزمون دکتری که فعاليت فکري انجام مي‌دهيد، بيش‌تر به خواب منظم نياز داريد. تقويت سيستم ايمني بدن، ترميم نورون‌ها و حفظ کارآوري سيستم عصبي وسامان‌دهي يادگيري از عملکردهاي ويژه‌ي خواب است. نياز به خواب در سنين مختلف، متفاوت است.
با توجه به اهميت خواب مي‌توان گفت کم‌خوابي و بي‌خوابي، صدمات جبران‌ناپذيري به فرد وارد مي‌کند، از جمله کاهش توان يادگيري و تمرکز فرد، سخت بلند شدن از خواب و چرت زدن در طول روز، احساس خستگي و بي‌حوصلگي و بدرفتاري و افزايش حساسيت‌پذيري و در نهايت، کاهش عملکرد سيستم ايمني بدن و احتمال افزايش بيماري در فرد. همان‌طور که در ابتداي بحث گفتيم، ساعت دروني بدن، زمان‌بندي مشخص و معيني دارد، ولي از فردي به فرد ديگر متفاوت است.
به طور کلي يک سيکل شبانه‌روزي بدن به شرح زير است:
ساعت 3 تا 5 صبح: سطح هورمون‌ها و دماي بدن به حداقل خود مي‌رسد و خواب، عميق است.
ساعت 6 تا 7 صبح: دماي بدن افزايش مي‌يابد. سرعت سوخت و ساز بدن حداکثر است.
ساعت 10 تا 11 صبح: حداکثر هوشياري و بهترين زمان براي يادگيري و حفظ مطالب در حافظه‌ي کوتاه‌مدت.
ساعت 12 تا 1 بعدازظهر: حداقل ميزان انرژي. درجه‌ي حرارت بدن و آدرنالين کاهش مي‌يابد. احساس خواب‌آلودگي نيم‌روزي اتفاق مي‌افتد.
ساعت 3 بعدازظهر: دماي بدن و آدرنالين مجدداً افزايش مي‌يابد. بهترين زمان براي يادگيري و به خاطر‌سپاري مطالب در حافظه‌ي بلندمدت است.
ساعت 5 تا 7 بعدازظهر: درجه‌ي حرارت بدن و آدرنالين به اوج خود مي‌رسد. بهترين زمان براي فعاليت بدني و ورزشي است.
ساعت 9 شب: ملاتونين افزايش مي‌يابد و سوخت و ساز بدن، کاهش مي‌يابد.
ساعت 10 شب: خواب‌آلودگي به اوج خود مي‌رسد.
در واقع مي‌توان گفت که اوج خواب‌آلودگي در ساعت 3 تا 6 صبح و 2 تا 4 بعدازظهر است. اوج هوشياري نيز در ساعات 9 تا 11 صبح و 8 تا 10 شب است. البته با شروع فصل سرما، خواب‌آلودگي و سستي افزايش مي‌يابد و حتي ميزان خورد و خوراک بيش‌تر مي‌شود؛ بنابراين اکثر افراد، مقداري وزن اضافه مي‌کنند و به دليل سرما، فعاليت بدني کاهش مي‌يابد. پس بهتر است مراقب وزن و سلامتي خود باشيم.
با توجه به مطالب بالا، بهتر مي‌توانيد کارهاي روزانه‌تان را برنامه‌ريزي کنيد تا از بيش‌ترين کارايي و بازدهي برخوردار شويد. يادتان باشد که در شبانه‌روز، کم‌تر از 6 ساعت و بيش‌تر از 8 ساعت نخوابيد.
هم‌چنين بهترين زمان خواب، بين ساعات 10 شب تا 6 صبح است. هيچ‌وقت زمان خواب خود را جابه‌جا نکنيد؛ يعني صبح‌ها بخوابيد و شب‌ها بيدار بمانيد؛ زيرا وقتي در شب مي‌خوابيد، هورمون ملاتونين و هورمون رشد ترشح مي‌شود که اين اتفاق وقتي در روز بخوابيد، نمي‌افتد.